Yazıma hayatın içinden örnekler vererek başlamak istiyorum. 23 yaşındayım, üniversite son sınıf öğrencisiyim. Ben lisede olduğum dönemde -5 yıl önce- çevremdeki bütün arkadaşlarım SMS(Short Message Service; Kısa Mesaj Hizmeti) ile haberleşirlerdi. Hepsi de GSM şirketlerinin sunduğu SMS paketlerini kullanırdı. 1000 ile 10.000 SMS arasında seçenek sunan birçok farklı SMS paketi vardı. Neredeyse bütün lise öğrencileri her ay 10-15 TL civarında bir meblağı SMS paketi almak için harcarlardı. Muhtemelen o dönemde üniversite öğrencileri için de aynı durum geçerliydi. Aynı dönemde GB (Gigabayt) seviyesinde olmasa bile MB (Megabayt) seviyesinde internet paketleri de satılıyordu.
2012 yılında ülkemizde Whatsapp’ın yaygınlaşması ile birlikte SMS kullanıcısı olan kitle Whatsapp’a yöneldi. Böylelikle GSM şirketlerinin SMS gelirlerindeki büyüme durdu ve gerileme başladı.
Şekil 1. Yıllara Göre Mobil SMS ve MMS Miktarı, Milyon Adet (Türkiye)
Şekil 2. Dönemlere Göre Mobil SMS ve MMS Miktarı, Milyon Adet (Türkiye)
Şekil 3. Dönemlere Göre Mobil SMS ve MMS Miktarı, Milyon Adet (Türkiye)
Şekil 4. Yıllara Göre Günlük Mobil SMS ve MMS Miktarı, Milyar Adet (Dünya)
Yukarıdaki grafiklerde de görüldüğü gibi atılan SMS miktarı yıldan yıla doygunluğa ulaşarak azalma eğilimine girmiş ve 2014 yılı itibari ile azalmaya başlamıştır. 2013 ve 2014 yıllarında atılan SMS miktarını kıyaslarsak %30 oranında azalma vardır.
Kısa süre önce Whatsapp sesli arama hizmetini de Android platformlarda kullanıma sundu. Ufak bazı problemlere rağmen gayet kullanışlı bir özellik. Yakın zamanda iOS, Windows Phone ve diğer platformlara da sunulması ve eksikliklerinin giderilmesi ile beraber GSM üzerinden konuşmanın yerine tercih edilecektir. Muhtemelen yukarıdaki SMS kullanım grafiklerinin bir benzerini de gelecek yıllarda GSM üzerinden konuşma süreleri için göreceğiz.
Gelelim GSM şirketlerinin geleceğine. Ülkemizde 3 büyük GSM şirketi bulunmakta ve binlerce kişiyi istihdam etmektedirler. Mobil iletişim uygulamalarının son dönemdeki yaygınlığı ve akıllı telefon gerçeğini göz önünde bulundurursak, GSM şirketlerinin yakın gelecekte sadece birer internet servis sağlayıcısına dönüşeceğini tahmin edebiliriz.
Ancak böyle bir gelecek GSM şirketleri için çok riskli. Çünkü GSM şirketleri için 3 büyük gelir kalemi olan SMS, konuşma ve internetten geriye sadece internetin kalması bu şirketlerin küçülmesine neden olur. Bunun yanında teknolojinin gelişmesi ile birlikte tüm yurdu kablosuz olarak kapsayan bir internet servis sağlayıcısı şirketinde yakın gelecekte ortaya çıkması gayet doğal bence. Yurt genelinde kablosuz internet hizmeti sunan bir şirket ortaya çıktıktan sonra, GSM şirketlerinin herhangi bir cazibesi kalacağını düşünmüyorum.
Böyle bir senaryo sonucunda ülkemizde GSM sektöründe çalışan binlerce kişi işsiz kalabilir. Bu veriler ve değerlendirmeler çerçevesinde, sektördeki şirket yöneticileri ve bürokratların GSM şirketleri üzerindeki bu riski iyi okumaları ve gerekli önlemleri almaları gerekmektedir.
Son yıllardaki gözlem ve deneyimlerime dayanarak şunu da çok rahat bir şekilde söyleyebilirim ki, mobil uygulama pazarı çok hızlı bir şekilde büyümekte iken yurt içindeki hiçbir şirket bu alana gereken yatırımı yapmıyor. Ama şu gayet açık ki mobil uygulama pazarı ilerleyen yıllarda da büyük paralar kazandıran bir pazar olacak. Bunun için yenilikçi fikir geliştirebilen vatandaşlarımızın bu alana yoğunlaşmasında fayda var. Özellikle binlerce bilgisayar mühendisinin yetiştiği Türkiye’de bu pazara dönük devlet teşviki ve yönlendirme şart.
Benim Türk mühendislere ve onların yetkinliklerine inancım tam, gereken ortam sağlandığı takdirde Türkiye’den de dünya çapında ses getiren mobil uygulamaların çıkacağına eminim.
*İlk 3 şekildeki veriler http://www.tk.gov.tr/kutuphane_ve_veribankasi/pazar_verileri/pazar_verileri.php adresinden alınmıştır.
Alpaslan Garip
12.04.2015
Yazının PDF Formatı : Mobil İletişim Uygulamaları ve GSM Sektörünün Geleceği